Direnç Nedir ?
Direnç , elektrik akımını ısıya dönüştürerek akımına karşı bir zoruluk gösterir ve bu sayede üzerinden geçecek akımı sınırlayabilir veya gerilimi bölebilir. Direncin birimi Ohm (Ω) dur.
Direnç Ne İçin Kullanılır ?
-Akımı sınırlamak
-Gerilim bölmek
-Isı elde etmek
-Devreye yük olarak bağlamak
Günlük hayatımızda kullandığımız elektrikli sobalarda aslında direnç ile çalışmaktadır.İçerisinde bulunan rezistans telinin direnci çok yüksek olduğu için elektrik akımını geçirmiyor ve bu sayede etrafa ısı yayabiliyor.
Diğer bir örnek ise evlerimizde bulunan sensörlü lambaların otomatik çalışması yine direnç ile sağlanıyor.Yani anlayacağınız eğer bir elektronik devresi varsa orada mutlaka bir direnç vardır.
Dirençler Nasıl Bağlanır ?
Okul yıllarınızdan hatırlayacaksınız.Dirençler konusunu mutlaka işlemişsinizdir . Dirençlerin iki farklı bağlantı şekli vardır.
Paralel Bağlantı
Paralel bağlı dirençlerin eşdeğer direnç hesaplaması ;
Seri Bağlantı
Seri bağlı dirençlerin eşdeğer direnç hesaplaması ;
Dirençlerde Renk Kodları
Dirençler çok küçük komponentler olduğu için üzerine yazılacak değerlerin okunabilmesi çok zor olacaktır.Bu yüzden dirençlerin değerlerini ve bilgilerini direnç üzerine renk kodlarıyla kodlanmıştır.Bu renk kodları sayesinde direnç hakkında bilgi edinebiliriz.
Direnç Renk Kodları Nasıl Okunur ?
Yukarıda renklerin anlamını açıklamıştım.Şimdi renk kodlarını nasıl okuyacağımıza gelelim.Bunu yaparken örnek bir direnç üzerinden gideceğim.Ayrıca not olarak dirençler 4,5,6 renkli olabilir.
4 Şeritli Direnç
Öncelikle renklerimize bakıyoruz.
1-Kahverengi
2-Siyah
3-Turuncu
4-Altın
Renklerimizi bulduk şimdi renk tablomuza bakarak bu renklerin ne anlama geldiğini öğrenelim.
1-Kahverengi = 1
2-Siyah = 0
3-Turuncu = 3
4-Altın = %5
Burada tablo ile renklerimizi eşleştirdik ancak henüz direncin kodlarını çözmüş değiliz.Çünkü 4 renkli dirençte 3.renk çarpandır yani 3. basamaktaki renk aslında 3 değerine değilde 10^3 değerine denk geliyor.Altının % 5 olarak çıkmasının nedeni ise 4 şeritli dirençlerde 4. renk tolerans yüzdesini belirtir. % 5 değerinin anlamı ise bu direnç bağlandığı devrede + % 5 ile - % 5 arasında yanlış değerlerde çalışabilir demektir.Bunları öğrendikten sonra hesaplamamıza devam edelim.
10 x 10 ^ 3 = 10000 Ohm Burada yaptığım işlem 1. ve 2. basamaktaki sayıyı birleştirerek çarpan değeri ile çarparak direncin değerinin ne olduğunu öğreniyorum.Anlayacağınız bu renklere ait bir direnç 10000 Ohm değerindedir.Ancak bir elektronikci bu dirence 10000 Ohm demek yerine 10 K diyecektir.
Peki 5 ve 6 renkli dirençleri ne farkı var ?
5 şeritli dirençte 4 şeritliye ek olarak 1 basmak daha eklenir. ilk 3 şerit basamak sayısıdır ancak 4. şerit çarpandır.
6 şeritli dirençte , direnç toleransına ek olarak direncin sıcaklık kat sayısı içinde bir renk kodlaması bulunur.
